Bakım sözleşmeleri veya yaşam sonu bakım sözleşmeleri, taraflardan birinin diğerine ölene kadar bakmayı kabul ettiği ve diğerinin de ilk tarafın yaşamı boyunca veya öldüğünde mal varlığını ona devretmeyi taahhüt ettiği bir sözleşme türüdür. Bakım borçlusu, ölene kadar başkasına bakan kişidir. Bu sözleşmenin süresi belli değildir. Bu sözleşme taraflar arasında devam eden, şarta bağlı bir borç ilişkisi yaratan ve yükümlülükler getiren bir sözleşmedir. Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, her iki tarafın da tam borç altına girmesi bakımından bağışlama sözleşmesinden farklıdır. Sözleşme, işverene bağlı olmaması bakımından da hizmet sözleşmesinden farklıdır. Bakım sözleşmeleri, bakımın yalnızca sınırlı bir süre için sağlandığı veya alacaklıların ihtiyaçlarının yalnızca bir kısmının karşılandığı bakım sözleşmeleri değildir. Sağlanan bakım karşılığında ödeme almak farklı bir sözleşmedir.

Yaşam sonu sözleşmeleriyle ilgili en sık sorulan bazı soruların yanıtları aşağıda verilmiştir.

Ölüm sonrası bakımKimlersözleşmeye dayalı bir anlaşmaya girebilir?

Bu kişi gerçek olmalıdır. Bu kişi evli ya da bekar olabilir. Nafaka borçlusunun bir eşi varsa, bu eş aile düzeninin bozulduğunu düşünüyorsa alacaklının hakkının sınırlandırılmasını talep edebilir. Üçüncü bir kişi de nafaka alacaklısı olabilir. Bu durumda üçüncü kişi yararına bir sözleşme yapılmış olur. Nafaka alacaklısının çaresizlik içinde olması gerekmez. Diğer taraftan, nafaka ödeme yükümlülüğü birden fazla kişi tarafından paylaşılabilir. Hem tüzel hem de gerçek kişiler nafaka alacaklısı olabilir.

Bakım sözleşmesi nasıl kurulur?

Temel olarak iki tür yaşam sonu bakım sözleşmesi vardır. İlk sözleşme türü borçlar hukukuna tabidir ve bakım alacaklısı bakım borçlusuna hayatta kaldığı sürece bakım sağlayacaktır. İkinci durumda, fayda miras hükümlerine bağlıdır. Aynı durum tüm sözleşme türleri için geçerlidir. Kanunumuzun sözleşme özgürlüğüne ilişkin genel kuralının istisnaları vardır. Bu sözleşmenin bir şekil şartı vardır. Miras sözleşmesinin öngörülen biçimde olması gerekir. Bir mirasçı yasal olarak belirlenmemiş olsa bile, bu form yine de gereklidir. Her iki taraf da isteklerini bir memurun önünde aynı anda beyan etmelidir. En az iki tanığın huzurunda belge bir yetkili tarafından imzalanır. Noterler ve sulh hakimleri, genel olarak, bu sözleşmeyi yapabilecek tek yetkililerdir. Sözleşme taşınır malların devri ile sonuçlanacaksa tapu sicil müdürlükleri de sözleşmeyi düzenleyebilir.

Örnek Ömür Boyu Bakım Sözleşmesinde (LMA) neler var?

Sözleşmede ilk olarak her iki tarafa ait bilgiler yer alır. Sonraki adım ise konunun yazılmasıdır. Uygulamada noter bilgileri, tanık onayları ve onaylar sözleşmede yer almaktadır. Tanık imzalarının da yer aldığı sözleşmenin imzalanması ile kesinliği belirlenir.

Miras sözleşmesi ile mülkiyet ne zaman devredilir?

Ölümden sonra nafaka sözleşmesi inter vivos ya da ölüm anında yapılabilir. Mülkiyeti devretme yükümlülüğü, ölümü veya nafaka alacaklısını beklemek zorunda değildir. Sözleşmeden hemen sonra tetiklenir. Bir taşınmaz borçluysa, sözleşmenin imzalandığı anda mülkü devretmek bakmakla yükümlü olunan kişinin sorumluluğundadır. Bu devri kaydettirmek için bir tapu sicili talebinde bulunmalıdırlar. Nafaka ödeyen kişi bunu yapmazsa mahkeme tapuyu devredebilir. Taşınmaz malların mülkiyeti, devir gönüllü olarak veya mahkeme kararından sonra gerçekleştiğinde devredilir. Varlıkların devrinin ölümden sonra gerçekleşeceği kararlaştırılmışsa, nafaka borçlusu mirasçı olarak adlandırılabilir. Varlıkların devri, nafaka alacaklısının ölümü sırasında muaccel olacaktır. Borç, belirlenen mirasçılar veya vasiyet alacaklıları tarafından talep edilebilir.

Ömür Boyu Nafaka Anlaşması İhlal Edilebilir mi?

Ömür boyu nafaka anlaşması, bakmakla yükümlü olunan kişinin ölümü üzerine sona erer. Anlaşma, her iki tarafın karşılıklı irade beyanlarıyla da sona erdirilebilir. Bu sözleşme de feshedilebilir. Yargıtay, fesih kurumunun kullanılmasına rağmen iade hükümlerinin geçerli olduğu görüşündedir. Sözleşmenin geriye etkili olarak feshedilebilmesi için belirli şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. Kazançtaki orantısızlığı fark eden taraf sözleşmeyi feshedebilir. Sözleşme, orantısızlık nedeniyle fesih bildirimini aldıktan altı ay sonra otomatik olarak geriye dönük olarak feshedilecektir. Sözleşmeden doğan bir yükümlülüğü ihlal ederek sözleşmenin uygulanmasını imkânsız hale getiren veya yönetilmesini son derece zorlaştıran bir taraf da sözleşmeyi feshedebilir. Sözleşme miras hükümlerine uygun olarak imzalanmışsa, mirastan mahrumiyet hükümleri her zaman geçerli olacaktır. Nafaka ödeyenin ölümü, nafaka alacaklısının malvarlığının üçüncü kişilere devredilmesi veya devir yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi feshi tetikleyebilir. Fesih bildirimi sözlü ya da yazılı olabilir.

Ömür boyu nafaka sözleşmesinin sona ermesinin etkileri nelerdir?

Tarafların fesih tarihinden önce alınan her türlü parayı iade etmeleri gerekmektedir. Bu durumda, bakım hizmeti alan kişi verilen hizmetlerin bedelini nakit olarak ödemek zorundadır. Bakıcı, sözleşmenin başlangıcından sonuna kadar sabit bir miktar artı faiz alma hakkına sahiptir. Bakım alacaklısı bir mal edinmişse ve bu mal hala iyi durumdaysa, bunu tamamen iade etmek zorundadır. Diğer her durumda, bakım alacaklısı varlığın değerini artı faizini alır. Tazminat hakkı farklılaştırılmıştır. Kazançlar orantılı değilse sözleşmeler iptal edilebilir. Başka bir taraf sorumlu olsa bile, fesheden taraf tazminat talep edemez. Öte yandan, fesheden taraf, feshin haklı olduğu tespit edilirse tazminat talep edebilir. Bununla birlikte, taraf geri ödeme yükümlülüğünü yerine getirmelidir. Hakim feshin haklı olmadığına karar verirse, bakım ve gözetim yükümlülüğü ömür boyu gelir elde etme yükümlülüğüne dönüştürülebilir. Sözleşme hala yürürlüktedir, ancak borç türü değişmiştir.

Bir nafaka sözleşmesini iptal edebilir miyim?

Bakmakla yükümlü olunan kişi sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getiremiyorsa, nafaka alacaklısı sözleşmenin iptalini talep edebilir. Sözleşmenin iptalini talep etmek için yoksulluk nafakası gibi yasal bir nafaka davası açılmalıdır. Nafaka alacaklısına yapılan devir, nafaka alacaklılarını zor durumda bırakıyorsa, nafaka alacaklıları sözleşmenin iptalini talep edebilirler. Bu durumda alacaklılar tasarrufun iptali için dava açabilirler.

Nafaka sözleşmesi saklı pay kurallarını ihlal edebilir mi?

Bir nafaka sözleşmesinde nafaka alacaklısının saklı paylı mirasçıları ihlal etmiş olması mümkündür. Bir nafaka sözleşmesinde nafaka alacaklısı mirasçıların saklı payını ihlal etmiş olabilir.

Mirasçılar nafaka sözleşmesini iptal edebilir mi?

Nafaka borçlusu ile mirasçılar arasında yapılan anlaşmada mirasçıların saklı payları zedelenmiş ise mirasçılar miras kanunları uyarınca talepte bulunabilirler. Nafaka alacaklıları anlaşmanın sona erdirilmesi için dava açabilirler.

Nafaka sözleşmesinin mirasçıları ne zaman dava açabilir?

Çocuklar için saklı pay hakkı ölümden sonra doğmadığından, çocuğun hayattayken yaptığı borçlara veya sözleşmelere müdahale edemezler. Ölümden sonra, saklı pay sahibi mirasçılar saklı paylarını orantılı olarak geri almak için dava açabilirler. Ayrıca haklarının iadesini de talep edebilirler.

Yaşam Boyu Bakım Sözleşmesi ile ilgili sorularınızı bu sayfanın altında yer alan formu kullanarak bize iletebilirsiniz.