KAMBİYO SENEDİ NEDİR?

Türk hukukunda tahviller kıymetli evrakın bir alt türüdür. Bu, başta ticaret olmak üzere ekonominin birçok sektörü için çok önemli bir araçtır. Geçerliliklerinin ve ihraçlarının herhangi bir hukuki ilişkiden bağımsız olması anlamında soyutturlar. Bu bağlamda tahviller, geri ödemenin koşulsuz olarak kabul edildiği anlamına gelir. Bu tahviller herhangi bir niteleme olmaksızın koşulsuz olmalıdır. Dolaşıma girebildikleri ve kişiden kişiye geçebildikleri için katı koşulları karşılamaları gerekir.

İşte kambiyo senetlerine ilişkin sıkça sorulan soruların bazı yanıtları.

Kambiyo Senedi (BoE) nedir?

Kambiyo senetleri kredi kartlarına benzer. Borçlu olunan parayı temsil ederler. İlişki, bir senet basıldığında kurulur. Bu ilişki, bu senede yol açan borç ilişkisinin geçerliliği ne olursa olsun geçerlidir. Hangi borç ilişkisinin senedin düzenlenmesine yol açtığı bilinmemektedir. Metin, alacağın senetlerden farklı bir kaynağa dayandığını açıkça ortaya koymamaktadır. Borç miktarı senetlerde belirtilmiştir.

Kambiyo senetlerinin haciz prosedürü nedir?

Kanunumuz, bir kambiyo senedinin haciz yoluyla icrasının şartlarını ve usullerini düzenlemektedir. Bu senetlerin kaynağı olan alt ilişki hem genel hacizlere hem de senetlere özgü takip usullerine konu olabilmektedir. Kambiyo senetlerine ilişkin genel bilgiler verildikten sonra bu takip usulü ele alınacaktır.

Kambiyo senetlerinin özellikleri nelerdir?

Bu senetler, yüksek parasal değere sahip olan ve yaygın olarak dolaşan yasal belgelerdir. Bu senetler belirli bir miktar parayı ödemek için düzenlenir. Örneğin bir kambiyo senedi, mallar için ödeme yapmak için kullanılamaz. Daha önce de belirtildiği gibi, kambiyo senetleri bir nedeni olmayan yasal işlemlerdir. Soyut olmalarına rağmen, düzenlenmelerinin yasal bir nedeni yoktur. Sadece bir senet hukuki bir ilişki kurabilir. Bir senedin geçerliliği borç ilişkisine bağlı değildir. Kambiyo senetleri yasal olarak ciro edilebilir. Kambiyo senetleri ciro ve teslim yoluyla devredilebilir. İşlemin tersine çevrilebilmesi için senedin sıra numarasının açıkça belirtilmesi gerekir. Bu durumda senet nama yazılıdır ve ancak alacağın temlikine ilişkin hükümler uyarınca satılabilir. Bu senetlerin tedavül kabiliyetine sahip olduğunu daha önce belirtmiştik. Bu vahim durum nedeniyle borçlu ödeme anında senedin kimin elinde olduğunu bilememektedir. Senedi elinde bulunduran kişinin vade tarihinde borçluyu ziyaret etmesi gerekecektir.

Kambiyo Senetleri Yönetmeliği nerede yer almaktadır?

Üç farklı türde kambiyo senedi mevcuttur. Bunlar Ticaret Kanunu’nda “kıymetli evrak” başlığı altında yer almaktadır.

Kaç farklı türde kambiyo senedi vardır?

Türk hukuku üç farklı tür tanımaktadır. Bu üç tür şunlardır

Kambiyo senedi, keşidecinin alacaklı lehtar olarak hareket eden kişiye karşı borçları veya yükümlülükleri nedeniyle keşidecinin keşideciden olan alacağını ödemesine izin veren sözleşmeye dayalı bir anlaşmadır.
Muhatabı olmayan bir senet, kanun özel bir hüküm koymadıkça, hala senet hükümlerine tabidir ve sorumludur.
Bu banka çeki ciro edemez. Bu banka çeki ciro edebilir, ancak hamiline ve muhataba yazılamaz.

Kambiyo Senetleri Zamanaşımı Kapsamına Girer mi?

Ticaret Kanunu, bir alacaklının ne kadar borçlu olduğuna bağlı olarak ileri sürebileceği talepler için bir zaman aşımı süresi belirler.

Kambiyo Senetleri için Zamanaşımı Süresi Nedir?

Sosyal çevrelerde “senet” olarak da adlandırılan tahviller veya vadesinde ödenmeyen diğer senetler, belirli senet belgeleri eklenerek icra edilebilir. 3 yıl geçtikten sonra, hamil tarafından keşideciye karşı yapılan talepler artık geçerli değildir. Çek bir çek ise, hamilin yapabileceği tüm talepler üç yıl sonra zaman aşımına uğrar. İbraz sürelerinin önemli olduğunu unutmayın. Çek yerinde ödenmişse 10 gün içinde, başka bir yerde ödenmişse 1 ay içinde ibraz edilmelidir.

Senetlerin haczedilme koşulları nelerdir?

Alacakların öncelikle bir senede dayanması gerekir. Bu da sadece çek, poliçe ve bonolar için bu işlemin yapılabileceği anlamına gelmektedir. Sadece yetkili hamil ve borçlu icra işlemini başlatabilir. Senedin de ödenmiş olması gerekmektedir.

Kambiyo senetleri için belirli bir haczi nasıl elde edebilirim?

Bir alacak rehinle teminat altına alınmış olsa bile senet kullanılabilir. Alacaklı, senetlerin özel olarak haczedilmesini talep ettiğini açıkça belirtmelidir. Alacaklı ayrıca takibin dayanağı olan senetlerin aslını ve borçlu numaralarının onaylı bir kopyasını da eklemelidir.

Kambiyo senetlerinin uygulanmasına itiraz edebilir miyim?

Ödeme emri tebliğ edildikten sonra, borçlunun itirazda bulunmak için beş gün süresi vardır. Ödeme emrinin tebliği doğru değilse, 5 günlük süre işlemeye başlayacaktır. İtiraz, icra dairesinin yetkisine, kambiyo senedine ve dolayısıyla üzerindeki imzaya veya borcun ödenmesine veya gecikmesine ilişkin olabilir. Tüm itirazlar yazılı olarak yapılmalıdır.

Banka hesabıma bir kambiyo senedi eklenmiş olması hoşuma gitmezse ne yapabilirim?

İcra Dairesine yapılan tüm itirazlar hükümsüzdür. İcra memurunun itirazı mahkeme önüne getirme yükümlülüğü yoktur. İcra dairesi üzerinde yargı yetkisine sahip olan mahkeme olacaktır.

Bir kambiyo senedine itirazın konusu nedir?

Borçlu, üzerindeki imzanın kendisine ait olmadığını iddia ederek kambiyo senedine itiraz eder. Senetteki imza değil de sadece kayıt söz konusu olduğunda, bu yanlış bir şikayet olarak kabul edilir. Tahrifat itirazı imzaya itiraz değildir.

Bir şikayetin bir yıl içinde incelenmesi ne kadar sürer

İmzaya itiraz edilmesi halinde, imzanın borçluya ait olup olmadığını belirlemek için bir bilirkişi imzayı inceleyecektir. İmza itirazı nedeniyle takip geçici olarak durdurulmuşsa ve borçlu itirazı reddetmişse, borçlu inkar tazminatı ile cezalandırılır. Tazminat alma hakkı yoktur. Borçlunun itirazı kabul edilirse ve alacaklı ağır ihmal veya kötü niyet göstermişse, alacaklı para cezası ve inkar ile cezalandırılabilir. Alacaklının genel mahkemelerde dava açması halinde dava sonuna kadar ertelenen tek şey tahsil para cezasıdır. Sahte olarak düzenlenmiş bir kambiyo senedi, ister kıymetli ister hamiline yazılı olsun, sahtecilik tanımına girecektir.

Ödemeden ne kadar önce kambiyo senedine itiraz edebilirim?

Aynı şekilde yukarıda belirtildiği gibi imzanın kendisine ait olmadığını iddia eden borçlunun beş gün içinde icra mahkemesine dilekçe vermesi gerekmektedir. Borçlunun 5 gün içinde icra mahkemesine dilekçe vermemesi halinde senetlerdeki imza kabul edilecektir.

Senede itiraz dilekçesi verildiğinde takip durur mu?

İtiraz durumunda, satış dışındaki amaçlarla yapılan icra takipleri otomatik olarak durdurulmayacaktır. Mahkeme, telafisi mümkün olmayan zararların oluşabileceğine inandığında ve itiraz edenin geçerli gerekçeleri olduğunda icra işlemlerini geçici olarak durdurabilir.

Bir kambiyo senedindeki borcu ödemeyi reddetmenin dayanağı nedir?

Borcunu ödemiş veya ertelemiş olan bir borçlu itiraz edebilir. Borç zaman aşımına uğramış olabilir, bu da itiraz gerekçelerinden biridir. Borcun ödendiğini veya ertelendiğini gösteren bir satış faturası veya alacaklı tarafından imzalanmış ve tarih atılmış resmi bir belge kullanarak iddialarınızı kanıtlayabilirsiniz.

Değişiklik tasarıları hakkında olumsuz beyan davası açılabilir mi?

İtiraz sürelerini kaçıran borçlular, borçlu olmadıklarının tespit edilmesini istiyorlarsa dava açabilirler. Bu dava icra sürecini durdurmayacaktır. Mahkemeden icra işlemlerinin durdurulmasını isteyebilirsiniz.

Faturaların haczedilmesi hakkında şikayette bulunabilir misiniz?

İcra mahkemesi, davanın dayandığı belge bir senet veya kambiyo senedi değilse veya dava edilen kişi borçlu olma hakkına sahip değilse, beş gün içinde şikayeti alabilir.

Türk hukukunda tahviller kıymetli evrakın bir alt türüdür. Bu, başta ticaret olmak üzere ekonominin birçok sektörü için çok önemli bir araçtır. Geçerliliklerinin ve ihraçlarının herhangi bir hukuki ilişkiden bağımsız olması anlamında soyutturlar. Bu bağlamda tahviller, geri ödemenin koşulsuz olarak kabul edildiği anlamına gelir. Bu tahviller herhangi bir niteleme olmaksızın koşulsuz olmalıdır. Dolaşıma girebildikleri ve kişiden…