Yaralanan işçilerin iş kazası sonrasında tazminat alma hakkı en önemli haklarından biridir. İş kazası tazminatı, kaza sonucu yaralanan işçinin uğradığı zararlar ve kazanç potansiyelinin kaybı nedeniyle gelecekteki zararlar temel alınarak hesaplanır.

İş kazası için tazminat talep edebilir miyim?

Bir iş kazasından sonra tazminat almaya hak kazanabilmek için belirli şartları yerine getirmeniz gerekir. Kaza öncelikle bir iş kazası olarak kabul edilmelidir. Kaza bedensel yaralanmaya neden olmalıdır. Kaza ile hasar arasında nedensel bir ilişki bulunmalıdır. Uygulamada, neredeyse tüm işyeri yaralanmaları tazmin edilebilir.

İş Kazası Maddi Tazminat Davası

Bir kazadan sonra, bir işçinin maddi tazminat alma hakkı vardır. Bir çalışan, iş kazası nedeniyle fiziksel yaralanmaya maruz kalmışsa, maddi tazminat talep edebilir. Türk Borçlar Kanunu’nda maddi tazminata ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Kanun, bir işçinin maddi tazminat planı kapsamında talep edebileceği masrafları listelemektedir.

Madde 54, maddi tazminat olarak talep edilebilecek kalemleri dört kategoriye ayırmaktadır. İlk olarak, çalışan iş kazasının neden olduğu zararı telafi etmek için tıbbi masrafları ödemek zorundadır. Bu kategori, iş kazasının neden olduğu hasar nedeniyle çalışamayan bir çalışanın gelir kaybını da içerir. Gelecekteki bir ekonomik faaliyetin kesintiye uğramasından kaynaklanan kayıplar da buna dahildir. Bir kaza sonrasında işçinin yüzünde oluşan kalıcı bir yara izi de bir tazminat talebi olabilir. Bir işçinin yüzünde yara izi kalmışsa iş bulmak zor olabilir.

Verimlilik kaybı farklı bir kategoriye girer. Kayıp geçici veya kalıcı olabilir. Geçici olması, işçinin iş yapma kapasitesinin etkilenmeyeceği veya azalmayacağı ancak kaybın daha sonra ortadan kalkacağı anlamına gelir. SGK böyle bir durumda işçiye geçici bir kapasite kaybı ödeneği öder. İş kazası sonucunda işçi kalıcı bir yaralanmaya maruz kalabilir. Böyle bir durumda, kalıcı bir sakatlık için tazminat talep edebilir. Bir işçi parmağını kaybettiğinde, bu kalıcı iş göremezliğe bir örnektir.

İş kazaları için tazminat nasıl hesaplanır?

İşyeri kazaları için tazminatın hesaplanmasında, kaza hiç olmasaydı işçinin kazanabileceği miktar esas alınır. İçtihat hukuku, iş kazaları için tazminatın hesaplanma şeklini etkileyebilir. Hesaplama çeşitli konuları içermektedir. Bir iş kazası tazminat talebi için yapılan hesaplama hem aktif dönemin hem de pasif dönemin hesaplanmasını içerir.

Belirli durumlarda, kanunen kesintilere izin verilmektedir. İlk olarak, mağdurun ihmali göz önünde bulundurulur. Ölen bir işçinin dul eşi yeniden evlenebilir. Hakim bu durumda her davanın kendine özgü gerçeklerine dayanarak bir karar verecektir. Hâkim, zarardan sorumlu olan kişinin ekonomik zorluk yaşaması halinde miktarı düşürebilir.

Bir iş kazasının neden olduğu farklı hasar seviyeleri nelerdir?

Ayrıca nasıl başlayacağınızı da okuyabilirsiniz. Tazminatın hesaplanması – Bir iş kazası için, önce kazanma kabiliyeti kaybı hesaplanır. SGK, Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit Yönetmeliği ekinde yer alan tabloları esas alarak maluliyet oranını hesaplar. Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit Yönetmeliği tabloları, bir iş kazasının neden olduğu hasar miktarını tahmin etmek için kullanılabilir. Maluliyet oranını hesaplayın. Kusur uzmanı işverenin kusur oranını hesaplayacak ve ardından aşağıdaki hesaplamayı yapacaktır.

2020’de iş kazası tazminat tutarı nasıl hesaplanır

İş kazası tazminatı tutarı hesaplanırken çalışanın aldığı ücret dikkate alınmalıdır. Hesaplamanın doğru ve eksiksiz olacağından emin olmak için çalışanın aldığı ücretin belirlenmesi esastır. İşçinin aktif çalışma kabiliyeti de bir diğer faktördür. Yargıtay istikrarlı bir şekilde azami yaşın 60 olduğuna karar vermiştir. Hesaplama ayrıca yaşam beklentisinden de etkilenmektedir. Yaşam beklentisi, bir bireyin ortalama yaşam süresi kullanılarak hesaplanır. Hesaplama, 60 ila 70 yaş arasındaki hareketsizliği de içermektedir.

3000TL Ücretle Çalışan %20 Kusurlu 46 Yaşındaki Bir Çalışan İçin İş Kazası Tazminatı Hesaplaması

İş Kazası Tazminat Davası

İş kazalarından kaynaklanabilecek bir diğer konu da manevi tazminattır. Manevi tazminat, bir iş kazasının neden olduğu manevi zararı telafi etmek için belirli bir miktarın talep edilmesidir. Tazminatın ödenebilmesi için yaralanma, nedensellik bağı ve hukuka aykırı eylemin mevcut olması gerekir. Bir iş kazasının ardından tazminat almaya hak kazanabilmek için diğer koşulların da karşılanması gerekir. Önemli: Manevi tazminat talepleri diğer tazminatlardan farklıdır. Tazminat genellikle yalnızca bir kusur meydana gelmişse kullanılabilir. Manevi tazminat düzenlemeleri ve Yargıtay kararları dikkate alındığında durum değişmektedir. Manevi tazminat talepleri için kusur şartı kaldırılmıştır. Hakim, işverenin hiçbir kusuru olmasa bile manevi tazminata hükmedebilir.

Parasal zararlar dışındaki zararların tazminine karar verirken, hakime çok fazla takdir yetkisi verilir. Her bir vakanın gerçeklerini göz önünde bulundurduktan sonra, hakim adil bir miktarın ne olduğuna karar verecektir. Manevi tazminat, bir işçinin iş kazası sonucunda hissettiği keder, üzüntü ve acı için talep edilebilir.

Çoğu durumda, iş kazasına uğrayan bir çalışan manevi tazminat talep edebilir. Ancak bazı durumlarda, işyerinde yaralanan bir işçinin yakınları da tazminat alma hakkına sahip olabilir. Hakim, davadaki illiyet bağının akrabaların manevi tazminat talep etmesine izin verip vermeyeceğine karar verebilir. Davanın kendisi gerektirmediği sürece hakim bu davada kusuru belirlemeye çalışmayacaktır.

İş kazası tazminat talebinde bulunmak için zaman sınırı

Borçlar Kanunu’nun genel hükümleri, bir iş kazası sonrasında açılan tazminat davaları için 10 yıllık bir zamanaşımı süresi öngörmektedir. Kazanın cezai kovuşturmaya yol açması halinde, cezai kovuşturmalar için zamanaşımı süresi geçerlidir.

Çalışanın maluliyetinin zaman içinde artması ancak kesin olarak tespit edilememesi halinde, iş kazalarına ilişkin zamanaşımı süresi kesin maluliyet oranının tespit edildiği tarihte işlemeye başlar.

İş Kazası Davaları – Yetkili Mahkeme

Genel kurala göre yetkili mahkeme, davalının davanın açıldığı tarihte ikamet ettiği yer mahkemesidir. Yaralanmanın meydana geldiği yer mahkemesi de yetkili mahkemedir. Yaralanan işçinin veya ölümü halinde yakınlarının ikamet ettiği yer mahkemesi de yetkili mahkemedir. İş Kazası Avukatımız iş kazaları hakkında detaylı bilgiye sahiptir.

İş Kazası Tazminat Davalarına İlişkin Yargıtay Kararları

Karar 1

“İş kazası sonucu sürekli iş göremezlik nedeniyle sigortalıya ödenecek maddi tazminatın hesaplanmasında gerçek ücret esas alınmalıdır.” Bordroda veya iş sözleşmesinde gösterilen ücretler gerçek ücret olmayabilir. Bu, sigorta primlerini veya vergileri azaltmak için yapılır. Yargıtay’ın öteden beri süregelen görüşüne göre gerçek ücret, çalışanın kıdemine, yaptığı işin türüne ve diğer faktörlere bağlı olarak kendisine ödenen miktardır. Bordroda veya işyerinde gösterilen ücret değildir. Böyle bir durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanmaktadır.
“Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası”, ölen kamyon şoförünün kazanın meydana geldiği 15.09.2009 tarihinde asgari ücretten daha fazla kazanan nitelikli bir çalışan olduğu dikkate alınmadan, asgari ücret üzerinden yapılan bir hesaplama ile tazminata hükmedilmesinin yanlış olduğunu belirtmiş ve bu bağlamda

Yargıtay 21. Hukuk D. 2019/1518 E. , 2019/6657 K.

Karar 2

“Dairemizin ve Yargıtay’ın yerleşik görüşlerine göre, Kurumca bağlanan gelir veya geçici iş göremezlik ödeneklerinin peşin sermaye değerinin hesaplanan zarardan mahsup edilmesi, mükerrer ödemelerin önlenmesi ve Kurumun rücu haklarının korunması ilkesine dayandığından kamu düzeni açısından kabul edilmektedir. 6098 sayılı Kanun’un 55. maddesi, gerçekleşme tarihine bakılmaksızın uygulanması gereken emredici bir hüküm içermektedir. 6098 sayılı Kanun’un emredici hüküm niteliğindeki 55. maddesi, fiil veya işlemin ne zaman meydana geldiğine bakılmaksızın uygulanmak zorundadır.
Olaydaki kaza 506 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce meydana geldiğinden, işveren 506 sayılı Kanun’un 10. maddesi uyarınca zamanında bildirimde bulunmamaktan sorumludur.

Anayasa Mahkemesi’nin 21.03.2007 tarih ve 26649 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 23.11.2006 tarih ve E:2003/10/K:2006/106 sayılı kararında, 26. maddede yer alan “…sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarla sınırlı olmak üzere…” bölümünün Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verilmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin 21.03.2007 tarih ve 26649 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 23.11.2006 tarih ve E: 2003/10, K: 2006/106 sayılı kararında, 26. maddede yer alan “…sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarla sınırlı olmak üzere…” bölümünün Anayasa’ya aykırılığı nedeniyle iptaline karar verilmiştir.

Yargıtay 21. Hukuk D. 2019/2006 E. , 2019/6541 K.