Evlilik dışında doğan bir çocuğun babasının kim olduğuna mahkeme karar verir. Evlilik veya babalığın tanınması babalığın kurulmasını sağlayabilir. Babalık süreci babalığın tespiti ile ilgilidir.

Babam yanımda değilse babalık bağını nasıl kurabilirim?

Babalık davasına konu olan çocuğun annesinin öncelikle tespit edilmesi gerekmektedir. Yargıtay, babalık davası açılmadan önce çocuğun annesinin tespit edilmesi gerektiğini belirtmektedir. Çocuğun soybağı babadan başka bir erkekle kurulamaz. Türk Medeni Kanunu’na göre, evli bir kadın eşinden başka birinden hamile kaldığında, çocuk kocasından doğmuş sayılır.

Bildirim yükümlülüğü de yerine getirilmelidir. Babalık davası açan taraf, Hazine ve Cumhuriyet Savcısına bildirimde bulunmalıdır.

Kimler babalık davası açabilir?

Sanılanın aksine, babalık davası çocuğun babası olduğunu iddia eden bir kişi tarafından açılamaz. Baba olduğunu iddia eden kişi, belirli şartları yerine getirmesi halinde tanıma başvurusunda bulunabilir. Yasa koyucu, bu kişinin yasal bir menfaati olmadığına ve bu nedenle babalık davası açamayacağına karar vermiştir. Bu dava hem anne hem de çocuk tarafından açılabilir. Hem anne hem de çocuk birlikte veya ayrı ayrı babalık davası açabilirler. Bir davada verilen karar diğeri için kesin hüküm teşkil etmez. Annenin veya çocuğun dava açma hakkı, uzlaşmaları veya feragat etmelerinden etkilenmez. Dava açılmadan önce feragat verilemeyeceğini unutmamak önemlidir. Kayyım davada çocuğu temsil etmelidir.

Anne tarafından babalığın tespiti için babalık davası açılabilir. Anne ayrıca doğumdan kaynaklanan maddi zararları da talep edebilir. Anne bu tazminatı babalık davasının bir parçası olarak talep edebileceği gibi ayrı bir dava olarak da talep edebilir. TMK m. 304’te talep edilebilecek tazminat türleri sayılmıştır. Doğum giderleri, doğumdan önceki ve sonraki altı haftalık süre içinde yapılan geçim giderleri ve diğer giderler talep edilebilir. Çocuk ölü doğmuş olsa bile bu tazminattan yararlanılabilir. Bir anne çocuğu için nafaka talep edebilir.

Çocuklar babalık davası açabilir. Çocuk, babanın çocuğu arasında babalık kurulmasını talep etmelidir. Çocuğun baba tarafından başka bir kişiyle ilişkisi varsa, çocuk babalığın reddedilmesini istemelidir. Babalık davası açmak için bu gereklidir. Çocuk babalık davasını nafaka almak için kullanabilir. Çocuk yetişkinliğe ulaşana kadar nafaka almaya devam edebilir. Nafaka hakkında daha fazla bilgiye bu sayfadan ulaşabilirsiniz.

Dava, baba olduğu iddia edilen kişiye ya da ölmüşse mirasçılarına karşı açılabilir. Ölen kişinin mirasçısı yoksa miras devlete kalacaktır. Bu durumda devlete babalık davası açılabilir.

Babalık Davası DNA Testi

Babalık anlaşmazlıklarında, DNA testi her iki tarafın iddialarını kanıtlamak için kullanılmıştır. Bu testi, test edilen kişinin bir çocuğun ebeveyni olup olmadığını yüksek doğrulukla belirlemek için kullanabilirsiniz. Hem hakim hem de taraflar DNA testi isteyebilir. DNA testleri yargıç için bilirkişi raporlarıdır. Yargıcın raporu takip etmesi gerekmez. DNA testinin çok hassas olabileceği ve özel ve teknik bilgi gerektirdiği iyi bilinmektedir. Testlerin sonuçları hakim tarafından bir karar vermek için kullanılamaz. Bilirkişi raporları hakimleri bağlamasa da, bilimsel temelli, son derece doğru ve objektif bir yöntemi görmezden gelmek mantıksızdır.

Bir davada babalık nasıl kanıtlanır

Babalık davası, baba olduğunu iddia eden taraf tarafından açılmalıdır. Babalık davası açan kişi, baba olduğunu iddia ettiği erkeğin gerçekten baba olduğunu kanıtlamalıdır. Anne mi çocuk mu? Karine, yasa koyucu tarafından bu zor duruma yardımcı olmak için oluşturulmuştur.

Babalık karinesine göre, davalı çocuk doğduktan sonraki ilk 300 gün içinde anneyle cinsel ilişkiye girmişse, bu bir temel teşkil eder. Davacı, ilişkilerini kanıtlamak için istediği kanıtı kullanabilir. Davacının sadece cinsel ilişki olduğunu göstermesi yeterlidir. Başka koşullar varsa karineyi kanıtlamak gerekli değildir. Bu karine her zaman çürütülebilir.

Davalının karineye itiraz etme hakkı vardır. Bu durumda yasa koyucu iki seçenek sunar. Ya çocuğun annenin başka bir erkekle ilişkisinden doğmadığını ya da böyle bir ilişkinin olmadığını kanıtlayabilirsiniz. İkinci bir yöntem ise başka bir erkeğin baba olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu kanıtlamaktır.

Ne davacının ne de davalının iddialarını desteklemek için bilimsel yöntemler kullanması yasaktır. Resen araştırma babalık davaları için de geçerlidir. Taraflardan hiçbiri hâkime bu yönde bir talepte bulunmamış olsa dahi, hâkim babalığın tespiti için kan ve doku örneği alınmasına karar verebilir. Tehlikeli olmadığı sürece taraflar ve üçüncü kişiler bu karara itiraz edemezler. Davalının rıza göstermeyi reddetmesi halinde hakim zorla örnek alabilir.

Babalık davalarında zamanaşımı

Babalık davaları çocuğun doğumundan önce veya sonra açılabilir. Anne, çocuğun doğumundan sonraki bir yıl içinde babalık davası açmalıdır. Daha önce evlenmiş olan bir kadının çocuğu otomatik olarak bu evlilikten doğmuş sayılır. Bu durumda çocuk o erkekle ilişkilendirilir. Babalık davası açmak için erkekle aranızdaki soybağını ortadan kaldırmanız gerekir. Babalık ilişkisi varsa bir yıllık süre işlemeye başlar. Gecikmede geçerli sebepler varsa kanun koyucu bu sebeplerin ortadan kalktığı tarihten itibaren bir ay içinde davanın açılması gerektiğini belirtmiştir. Bu süreler Türk Medeni Kanunu’nda hak düşürücü süreler olarak tanımlanmıştır. Bu süreler geçtikten sonra babalık davası açılması mümkün değildir.

Yargıtay, bir çocuğun dava açması için herhangi bir zaman sınırlaması olmadığını kabul etmektedir.

Babalık Davasında Mahkemenin Görevi

Babalık davaları aile mahkemesinde görülecektir. Davanın açılacağı yere yakın bir aile mahkemesi yoksa, ilk derece hukuk mahkemesinde açılabilir.

Babalık davasına bakan mahkeme, dava sırasında ülke içinde ikamet eden taraf ya da doğum sırasında ebeveynler üzerinde yargı yetkisine sahip olan mahkemedir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu, tarafların Türkiye’de ikamet etmemesi durumunda dava yerini belirler. Kanun, babalık davasının yurtdışında açılamaması veya açılmaması durumunda, yetkili Türk mahkemesinin kişinin ikamet ettiği veya ikamet etmiyorsa en son yaşadığı yer mahkemesi olduğunu belirtmektedir.

İlgili Yargıtay Kararları

Karar 1

Kamu güvenliğini doğrudan etkileyen babalık davalarında, Türk Medeni Kanunu’nun 284. maddesine bakılmaksızın Hukuk Muhakemeleri Kanunu uygulanacaktır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 292/1. maddesine göre, bir uyuşmazlığın çözümü için gerekli olması, bilimsel dayanağının bulunması ve sağlık yönünden bir tehlike oluşturmaması halinde, soybağının tespiti için doku veya kan alınmasına herkes rıza göstermek zorundadır. Buna uyulmaması halinde hâkim zorla inceleme yapılmasına karar verebilir. Dolayısıyla babalığın reddi davasında mahkeme DNA testi yapacaktır.

yargıtay 8. Hukuk Dairesi. 2017/16239 E.

Karar 2

Davanın yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda değerlendirilmesi ve Anayasa Mahkemesi’nin 301/4. maddeye ilişkin iptal kararının halen yürürlükte olması halinde çocuk tarafından açılan babalık davasının geçerliliği kalmamıştır.
Dava Hazine’ye tebliğ edildikten sonra mahkemece işin esası incelenmiş ve tarafların delilleri toplanmıştır. Ceza Kanunu’nun 301/3 maddesi uyarınca, dava hem Hazine’ye hem de Cumhuriyet Savcılıklarına bildirildikten sonra, mahkemenin esası incelemesi, tarafların delillerini toplaması, DNA testi yapması ve bir karar vermesi gerekmektedir. Bu husus dikkate alınmadan “zamanaşımı süresi doldu” denilerek davanın reddedilmesi hatalı olmuştur. yargıtay 8. Hukuk Dairesi, 2019/5721 K.