ASKERLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMA

Bir çalışanın askerlik görevi nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalması sorun yaratabilir. Ülkemizde askerlik hizmeti zorunlu ve çalışan için önemli olduğundan kıdem tazminatına hak kazanılıyor. Bu yazımızda askerlik görevi nedeniyle işten ayrılan çalışanların kıdem tazminatı almaya hak kazanıp kazanmadıklarını, işten ne zaman ayrılmaları gerektiğini, askerlik bittikten sonra eski işlerine dönüp dönemeyeceklerini ve bedelli askerliğin düşünülüp düşünülmemesi gerektiğini tartışacağız.

Askerlik hizmeti nedeniyle işimden ayrılmak zorunda kalırsam haklarım nelerdir?

Halen yürürlükte olan 1475 sayılı İş Kanunu’nun 120. maddesi, muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılan işçilerin kıdem tazminatına hak kazanacağını öngörmektedir. TDK’da Silahlı Kuvvetlerde görevli subay ve astsubaylar ile askerlik hizmetini yapan erbaş ve erler için kullanılan “muvazzaf” kelimesi tanımlanmıştır. Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için mevcut işyerinizde en az bir yıl çalışmış olmanız gerekmektedir. Askerlik hizmeti için ise kıdem tazminatı isteyen kişinin şirkette en az bir yıl çalışmış olması gerekmektedir. İş Kanunu’nun 14. maddesi, muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılan bir çalışanın kıdem tazminatı almaya hak kazandığını, ancak ihbar tazminatı alamayacağını belirtmektedir. Dolayısıyla, askere gitmeyi tercih eden bir çalışanın iş sözleşmesini işverene önceden bildirimde bulunmaksızın her an feshedebileceği doğrudur.

Gerçek şu ki, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2017/11087E sayılı kararı.

“İhbar tazminatı”, belirsiz süreli bir iş sözleşmesini karşı tarafa bildirimde bulunmaksızın ve herhangi bir gerekçe göstermeksizin fesheden tarafa ödenen tazminattır. İş sözleşmesini fesheden tarafın ödeyeceği tazminat “İhbar Tazminatı” olarak adlandırılır. İş sözleşmesinin feshi haklı bir nedene dayanıyorsa, fesheden taraf ihbar tazminatına hak kazanmaz. 1475 sayılı Kanunun 14. Maddesi )İş sözleşmeniziherhangi bir nedenle feshetmeniz halinde, emeklilik, evlenme ,muvazzaf askerlik süresince ihbar tazminatı ödenmesi hakkıbulunmamaktadır.Yukarıdaki durumlarda işverenler de ihbar tazminatı talep edemezler.

İstifa eden bir çalışanın hakları hakkında bilgi edinmek isteyebilirsiniz.

Yargıtay, çalışanın eğitime gönderilip gönderilmeyeceğini belirlerken, iş akdinin feshinden önceki süreye bakacaktır. Çalışanın önemli bir süre geçtikten sonra askere gitmemesi durumunda, Yargıtay sözleşmeyi ihlal etmiş olabileceği ihtimalini araştıracaktır. Çalışan, askerlik hizmetinden istifa eder ve çağrılmadan önce makul bir süre içinde işyerini terk ederse tazminat almaya hak kazanabilir. İstifa tarihi ile celp arasındaki süre açıkça tanımlanmıştır. Yargıtay, çalışanın celp döneminden önce iş sözleşmesini feshetmesi durumunda 6-7 aylık bir sürenin makul olması gerektiğine hükmetmiştir. Yargıtay ortalama 3 ila 5 aylık bir süreyi makul kabul etmektedir.

Askerlikten sonra aynı işe geri dönebilir miyim?

4857 sayılı İş Kanunu (4857 sayılı İş Kanunu) askerlik sonrası aynı işe dönüşü düzenlemektedir. Askerlik öncesi yaptığınız işe dönüş 4857 sayılı İş Kanunu ile düzenlenmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu askerlik sonrası işe dönüşü düzenlemektedir. 4857. Askerlik hizmetiyle ilgili bir çalışan, hizmetinin sona ermesinden itibaren iki ay içinde işverenine geri dönme niyetini bildirmelidir. Benzer bir iş yoksa, işveren çalışanı mümkün olan en kısa sürede o zamanki koşullar altında işe almalıdır. İşverenin iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda, iş talebinde bulunan eski çalışana üç aylık maaşına eşdeğer miktarda tazminat ödemesi gerekmektedir.

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi ‘nin 2015/13446 E., 2016/18518 K. sayılı kararı

“Davacının davalı işyerinde ilk olarak 08.12.2005-10.08.2006 tarihleri arasında çalıştığı, bu çalışmasının askerlik nedeniyle sona erdiği, askerlik dönüşü 16.11.2007 tarihinde tekrar çalışmaya başladığıve bu çalışmasının da31.12.2009 tarihinde sona erdiğianlaşılmaktadır. Davacının ilk çalışma döneminin askerlik nedeniyle sona ermiş olması nedeniyle kıdem tazminatının bu dönem için hesaplanarak hüküm altına alınması gerekir…”

Bir işçi askerlik hizmetini tamamladıktan sonra kıdem tazminatı alabilir mi?

2018 yılında 21 gün bedelli askerlik sistemi hayata geçirilecektir.

2018’de yürürlüğe giren 7176 sayılı Askerlik Kanunu ile kanuna Geçici 55. Madde eklenmiştir. 1927’de 1111 sayılı Askerlik Kanunu, belirli bir yaş grubundaki erkeklerin belirli bir bedel ödeyerek ve 21 günlük temel eğitimi tamamlayarak hizmetlerini tamamlamış sayılmalarına izin verdi. Bu yardımdan yararlanmaya hak kazanan işçiler temel eğitime devam ederken maaş alacaklardır. Bu durum farklı yorumlara yol açabilmektedir. Askeri personelin sadece görevlerini yerine getirmeleri için ücret almaları halinde tatilde olduklarını söylemek mümkündür.

Sayılı Kanun’un 14. maddesine göre bir işçi sadece 21 gün işinden uzak kalsa bile kıdem tazminatı alabilir.

İkinci olarak, 21 günlük temel askerlik eğitimi süresince çalıştıkları kurum, işyeri ve kuruluşlar, askerlik hizmetini yerine getiren veya ücretsiz izinli olan kişilerle iş sözleşmelerini yapmaya devam edeceklerdir. Çalışanlar işten çıkarılmaktan korunacak ve askerlik hizmeti nedeniyle işlerini kaybetmeyeceklerdir.

Bu davanın emsali bulunmamaktadır. Kanımızca yönetmelik, iş sözleşmesini feshetmek istemeyen çalışanların ücretsiz izne ayrılmasına olanak tanıyan bir hak getirmektedir.

Haziran 2019 İçin Sabit Ücretli Askerlik Düzenlemesi

2018 düzenlemesinden sonra Milli Savunma Bakanlığı tarafından kura ile belirlenen kişi sayısına göre şartları sağlayan herkes istediği zaman askerlik hizmetinden yararlanabilecek. Yeni düzenlemeye göre, Milli Savunma Bakanlığı tarafından belirlenen ücreti ödeyen ve bir ay süreyle temel eğitimi tamamlayan herkes askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılıyor. Bu yeni düzenleme ile 2018 yılı askerlik hizmetine ilişkin önceki düzenleme değiştirilmiştir. Ücretsiz izin için herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.

Haziran 2019’da yapılan düzenleme ile ücretsiz izin de metinden çıkarıldı. Bu tarihten sonra askerlik hizmeti nedeniyle iş sözleşmesi sona eren çalışanlara kıdem tazminatı ödenecek.

Bir fesih bildirimi neleri içermelidir? Ve hangi eklere izin verilir?

Askerlik nedeniyle kıdem tazminatı alabilmek için kişinin askere gideceğini kanıtlaması gerekmektedir. Kurum tarafından alınmış olan “Askerlik Sevk Belgesi” fesih bildirimine eklenmelidir. İşveren hem askere sevk bildirimini hem de fesih bildirimini yazılı olarak almalıdır.

Askerlik Nedeniyle İstifa Mektubu Örneği

Bir çalışanın askerlik görevi nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalması sorun yaratabilir. Ülkemizde askerlik hizmeti zorunlu ve çalışan için önemli olduğundan kıdem tazminatına hak kazanılıyor. Bu yazımızda askerlik görevi nedeniyle işten ayrılan çalışanların kıdem tazminatı almaya hak kazanıp kazanmadıklarını, işten ne zaman ayrılmaları gerektiğini, askerlik bittikten sonra eski işlerine dönüp dönemeyeceklerini ve bedelli askerliğin düşünülüp düşünülmemesi…